21 Mayıs 2020 Perşembe

Uzay Dolduran Eğriler


N Ergun

Bu Calculus'a Giriş düzeyindeki kısacık yazıda, varlıkları ilk kez 1890 yılında İtalyan G. Peano tarafından kanıtlanan özel ve şaşırtıcı eğrilerden bahsedeceğiz. Peano'dan sonra pek çok matematikçi, sözü edilen, uzay dolduran eğri örnekleri verdiler. Bu yazıda 1938 yılında verilen ve gerçekten çok basit, dolayısıyla kavranması çok kolay yeni bir örneği göreceğiz. Böylece, en güzel ispat basit ve kısa olandır ilkesini anımsayacağız.

Yazının devamı için buraya tıklayınız...


19 Mayıs 2020 Salı

Bir aydınlanma devriminin başlangıcı: 19 Mayıs 1919


Zülal Kalkandelen

Mustafa Kemal, 1919 senesi Mayıs’ının 19. günü Samsun’a çıktı. 
Genel vaziyet ve manzara Nutuk’ta yazdığı şekilde böyleydi:
“Saltanat ve hilafet mevkiini işgal eden Vahdettin, soysuzlaşmış, şahsını ve yalnız tahtını temin edebileceğini tahayyül ettiği alçakça tedbirler araştırmakta. Damat Ferit Paşa’nın riyasetindeki kabine; aciz, haysiyetsiz, korkak, yalnız Padişah’ın iradesine tabi ve onunla beraber şahıslarını koruyabilecek herhangi bir vaziyete razı.” 
“İtilaf donanmaları ve askerleri İstanbul’da. Adana Fransızlar; Urfa, Maraş, Antep İngilizler tarafından işgal edilmiş; Antalya ve Konya’da İtalyan askeri kıtaları; Merzifon ve Samsun’da İngiliz askerleri bulunuyor.”
Yazının devamı için buraya tıklayınız...


Heisenberg Belirsizlik İlkesi


Özgür Gültekin

Kuantum mekaniğinin temelleri Heisenberg Belirsizlik İlkesine dayanır. Bu nedenle Heisenberg Belirsizlik İlkesi bilimin birçok alanı dışında felsefe, sanat ve popüler kültürü de en az Einstein’ın ünlü  E=mcformülü kadar etkilemiştir. Bu yazıda ilk olarak Heisenberg Belirsizlik İlkesinin bir parçacığın konum ve momentum ölçümündeki belirsizlik ilişkisini betimleyen özel bir halini vereceğiz. Daha sonra Belirsizlik İlkesinin bu özel biçiminin hangi fiziksel ve matematiksel temellere dayandığını tartışacağız. Son olarak Hilbert uzaylarının ve lineer operatörlerin matematiksel dilini kullanarak Belirsizlik İlkesinin genel biçimini elde edeceğiz.

Yazının devamı için buraya tıklayınız...